Sürdürülebilirliğin önemli ilkelerinden biri de şeffaflık ve hesap verebilirliktir. Bu iki kavram birlikte düşünülmesi gereken ve birbirini etkileyen kavramlar.
Şeffaflık ve hesap verebilirlik, ESG faktörlerinden yönetişim (governance) faktörünün önemli alt başlıklarıdır.
Şeffaflık ve Hesap Verebilirlik Nedir?
Vatandaş, paydaş veya ortakların kendileri için önemli ve etkileyici olan konularda görüş
sunmalarına olanak tanır, kararı etkileme imkanı sunar ve karar vericilere hesap sorma şansı verir. Karar alıcı olan; şirket ve kuruluşların yöneticileri, yönetim kurulu üyeleri, kamu görevlileri ve sivil toplum örgütleri hesap verilebilirliği arttırmak için şeffaf olmak zorundalardır. Yani görünür, öngörülebilir ve anlaşılır bir biçimde hareket etmek ve bilgileri sade bir biçimde sunmakla yükümlüdürler.
Şeffaflık ve hesap verebilirlik, modern bir ekonominin verimli işleyişi ve sosyal refahı teşvik etmek için kritik öneme sahiptir. Çoğu toplumda, birçok yetki kamu makamlarına devredilmiştir. O zaman, yetki devri yapanlara, yani genel olarak topluma, bu yetki aktarımının sadece etkili değil, aynı zamanda kötüye kullanılmadığına dair bir güvence verilmelidir. Şeffaflık, yetkililerin performansını ölçmek ve yetkilerin olası kötüye kullanımına karşı korunmak için kullanılabilecek bilgilerin mevcut olmasını sağlar. Bu anlamda şeffaflık, hesap verebilirliğin sağlanmasına hizmet eder, bu da yetkililerin eylemlerinden sorumlu tutulabileceği anlamına gelir. Şeffaflık ve hesap verebilirlik olmadan, bir hükümet ile yönettiği kişiler arasında güven eksik olacaktır. Sonuç, sosyal istikrarsızlık ve ekonomik büyümeye pek de elverişli olmayan bir ortam olacaktır.
Bilgi Nasıl Yönetilmeli ve Yayınlanmalı?
İlgili ve Erişilebilir Bilgi
Bilgi; paydaşların anlayabileceği şekilde ve açıklıkta, anlaşılır bir dilde ve uygun formatta sunulmalıdır. Karar alma sürecinde herhangi bir karmaşıklığa sebep olmayacak şekilde doğrudan ilgili olmalıdır.
Zamanında ve Doğru Bilgi
Bilgi; tüm paydaşların analiz, değerlendirme ve katılımını sağlamak için doğru zamanlama ve hız ile yayınlanmalıdır. Yani bilgi, karar alma süreci tamamlanmadan, karar alma sürecine katkı sağlayacak zamanda sunulmalıdır. Sunulan bilgilerin güncel, doğru ve eksiksiz olması gerekir.
Şeffaflık ve Hesap Verebilirlik: Yıllık Raporlama
Bir kuruluşun paydaşlara hesap verme sorumluluğunu gösterebilmesinin yollarından biri, yıllık bir rapor yayınlamaktır. Yıllık rapor, aşağıdakiler gibi belirli bir raporlama döneminde kuruluş hakkında yönetim ve performans bilgilerini içeren bir belgedir:
Kuruluşun amacı, vizyonu, değerleri ve stratejik hedefleri hakkında bilgi;
CEO ve başkanı gibi kuruluşun liderlerinden yapılan açıklamalar;
Yöneticilerin profilleri ve organizasyon yapısı hakkında bilgiler;
Temel kurumsal kaynaklar hakkında bilgi (personel ve gönüllüler gibi); ve
Temel istatistikler ve performans verileri de dahil olmak üzere, kuruluşun raporlama dönemi içindeki faaliyetleri hakkında bilgiler.
Yıllık raporlar aynı zamanda kuruluşların paydaşlarıyla bağlantı kurmaları için değerli bir yoldur. Birçok kuruluş, katkılarının kuruluşun hedeflerine ulaşmasına nasıl yardımcı olduğunu anlamaları için paydaşlara, özellikle bağışçılara ve gönüllülere yardımcı olmak için yıl boyunca elde ettikleri başarıları göstermenin bir yolu olarak yıllık raporlarını kullanır.
Yıllık raporlama; şeffaflık ve hesap verebilirlik kavramlarının uygulanması ve paydaşlara doğru bir şekilde sunulabilmesini sağlar.
Kaynak: Transparency and Accountability Initiative
Comments