KARBON PİYASASI VE KARBON VERGİSİ
Dünya Bankası tarafından senelik yayınlanan Karbon Fiyatlandırması Durum ve Eğilimleri Raporu’nun 2021 sayısında küresel çapta, karbon salımlarını azaltmak amacı ile uygulanan 64 adet karbon fiyatlandırma mekanizmasının olduğu belirtilmiştir. Bu mekanizmalar katılımın zorunlu olduğu (ETS, karbon vergisi gibi) ve zorunlu olmadığı (gönüllü karbon piyasası gibi) pratiklerden oluşmaktadır. Türkiye şu anda gönüllü karbon piyasasını uygulamaktadır. Ancak Paris İklim Anlaşaması’nın imzalanması ile birlikte Türkiye, 2030 yılına kadar %15-17 CO2 emisyon azaltımı ve 2053 yılına kadar karbon nötr olma sözü vermis oluyor.
Peki karbon vergilerinden etkilenmemek için ne yapmak gerekiyor?
-
Karbon salımı ya da karbon ayak izini azaltmak için sürdürülebilir yatırımlar yapmak ve bu yatırımları karbon azaltım sertifikaları ile belgelemek.
-
karbon denkleştirmek için karbon kredileri (VER: Verified Emission Reduction) satın almak. İşte bu noktada karbon kredileri (VER) sahipleri, karbon kredilerini diğer şirketlere satabilecek.
Karbon Piyasası Nedir?
Karbon piyasası, sera gazı emisyonlarının azaltılmasını teşvik etmek için oluşturulan bir ticaret mekanizmasıdır. Bu mekanizma, sera gazı emisyonlarını düşürmek için uluslararası bir anlaşma olan Kyoto Protokolü ile başladı. Karbon piyasası, seragazı emisyonlarının sınırlandırılması hedefine ulaşmak için düzenleyici bir yaklaşımı benimser ve sera gazı emisyonlarının ticareti yoluyla işler. Buna göre, sera gazı emisyonlarını düşürmek için bir hedef belirlenir ve bu hedefe ulaşmak için bir kotalama sistemi uygulanır. Emisyon azaltım hedeflerini karşılamayan şirketler emisyon kredileri satın alarak emisyonlarını telafi edebilirler. Bu krediler, emisyonları azaltmak için yatırım yapan şirketler tarafından sağlanır. Karbon piyasası, sera gazı emisyonlarının azaltılması için ekonomik teşvikler sağlamakta ve emisyon azaltımına yönelik yatırımları teşvik etmektedir.
Karbon Vergisi Nedir?
Karbon vergisi, sera gazı emisyonlarını azaltmak ve iklim değişikliği ile mücadele etmek için kullanılan bir ekonomik araçtır. Bu vergi, fosil yakıt kaynaklarının kullanımına bağlı olarak üretilen karbondioksit (CO2) ve diğer sera gazı emisyonlarının bir vergiye tabi tutulması anlamına gelir.
Karbon vergisi, emisyonları düşürmek için üç temel amaca hizmet etmektedir. İlk olarak, karbon vergisi, fosil yakıt kaynaklarının kullanımını azaltarak sera gazı emisyonlarını azaltmaya yönelik ekonomik bir teşvik sağlamaktadır. İkinci olarak, karbon vergisi, fosil yakıt kaynaklarının yerine yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımını teşvik etmektedir. Son olarak, karbon vergisi, hükümetlere, emisyonların azaltılması için gerekli finansmanı sağlayarak iklim değişikliğiyle mücadeleye yönelik politikaların finansmanını sağlamaktadır.
Karbon vergileri, birçok ülkede kullanılmaktadır ve çoğu zaman emisyonlarla ilgili diğer politika araçları ile birlikte kullanılırlar. Ancak, karbon vergileri genellikle tartışmalıdır çünkü bazı endüstriler ve bireyler için maliyet artışlarına neden olabilirler.